សហគមន៍ការពារព្រៃឈើស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់ចោលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ការពារធនធានធម្មជាតិថ្មី
2022.12.04
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកក្រសួងបរិស្ថាន
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឈើស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារធនធានធម្មជាតិថ្មីចូលជាធរមាន ដើម្បីធានាដល់សិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលយល់ថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះរឹតត្បិតដល់ស្ថាប័នឯករាជ្យក្នុងការចូលរួមតាមដាន និងទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញធនធានព្រៃឈើ។
ប្រជាសហគមន៍ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់ចោលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីស្ដីពីការការពារធនធានធម្មជាតិ ដោយសារច្បាប់ថ្មីនេះរឹតបន្តឹងដល់ការចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិពីភាគីពាក់ព័ន្ធនានា ហើយអាចបង្កឱ្យមានវិនាសកម្មសត្វព្រៃ។
សមាជិកសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់ ខេត្តកំពង់ធំ លោក ហឿន សុភាព ព្រួយបារម្ភនៅពេលដែលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ បានចែងឱ្យក្រសួងបរិស្ថានមានសិទ្ធិអំណាចហួសហេតុ ដែលអាចរំលាយតំបន់អភិរក្សព្រៃឈើណាមួយបាន ដោយមិនបាច់ពិគ្រោះយោបល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន។ លោកបន្ថែមថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ដែលតម្រូវឱ្យប្រជាសហគមន៍ ត្រូវតែសុំការអនុញ្ញាតពីមន្ត្រីបរិស្ថានមុននឹងចុះល្បាតព្រៃ គឺផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ។
លោក ហឿន សុភាព៖ «សំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលទាំងមូល មុននឹងធ្វើច្បាប់ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់សូមឲ្យផ្ដល់សិទ្ធដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬក៏សហគមន៍មូលដ្ឋានដើម្បីរួមចំណែកនៅក្នុងការកសាង និង អភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិទាំងមូលដែរ ព្រោះយើងគិតថាប្រទេសជាតិទាំងមូលមិនមែនស្ថិតលើការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋតែមួយទេ មិនមែនស្ថិតនៅលើការអភិវឌ្ឍដោយមានសមភាពរដ្ឋតែមួយទេ គឺយើងត្រូវការសមភាពគ្រប់វិស័យដើម្បីចូលរួមអភិវឌ្ឍទាំងអស់គ្នា»។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារធនធានធម្មជាតិថ្មី មាន១៣ជំពូក និង៧៤មាត្រា។ ច្បាប់ថ្មីនេះ បានអនុញ្ញាតឱ្យក្រសួងបរិស្ថានមានអំណាចក្នុងការរំលាយតំបន់ព្រៃអភិរក្សណាមួយបាន តាមរយៈការចេញអនុក្រឹត្យ។ ប្រការនេះធ្វើឱ្យប្រជាសហគមន៍ព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង ចំពោះការបាត់បង់ព្រៃតំបន់អភិរក្ស ដែលអាចនឹងត្រូវបានសម្បទានឱ្យឯកជនប្រើប្រាស់ដីព្រៃទាំងនេះ។ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ការពារ ធនធាន ធម្មជាតិថ្មីនេះ មិនបានរំលេចពីការពិគ្រោះយោបល់ ដើម្បីគិតគូរពីផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានជាធំ ដូចច្បាប់ការពារធនធានធម្មជាតិ ឆ្នាំ២០០៨ ដែលកំពុងដាក់ឱ្យអនុវត្តសព្វថ្ងៃនេះឡើយ។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះក៏អាចបង្កឱ្យមានវិនាសកម្មសត្វព្រៃផងដែរ ដោយសារកន្លងមក សកម្មជនបរិស្ថានលើកឡើងថា ការអនុញ្ញាតឱ្យមានកីឡាប្រមាញ់សត្វព្រៃ គឺ ធ្វើឡើងដើម្បីផ្គាប់ចិត្តអ្នកមានអំណាចដែលចូលចិត្តប្រមាញ់សត្វព្រៃតែប៉ុណ្ណោះ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅតែមិនទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា និងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង ដើម្បីបកស្រាយអំពីបញ្ហានេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៤ ខែធ្នូ ដោយទូរស័ព្ទចូលតែគ្មានអ្នកទទួល។
ជុំវិញរឿងនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាលោក ម៉ា ចិត្រា យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរជំរុញមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមជាតិអនុវត្តច្បាប់ការពារធនធានធម្មជាតិដែលមានស្រាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ជាជាងបង្កើតច្បាប់ថ្មីដែលមានលក្ខណៈរឹតបន្តឹងសាធារណជន និងសង្គមស៊ីវិលចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ។ លោកបន្ថែមថា កន្លងមក អង្គការសង្គមស៊ីវិលតែងចុះល្បាត និងធ្វើរបាយការណ៍កាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដោយមិនបាច់សុំការអនុញ្ញាតពីមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាននោះទេ។ ជាមួយគ្នានេះលោក ម៉ា ចិត្រា ស្នើសុំឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចោលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ ដើម្បីការពារព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃដូចករណីលោកបានជួយសង្គ្រោះភ្នំតាម៉ៅកន្លងមក។
លោក ម៉ា ចិត្រា៖ «ខ្ញុំសូមសំណូមពរទៅសម្ដេចនាយកផ្ទាល់ ព្រោះអ៊ីមែនទែនទៅច្បាប់អ៊ីមួយចំនួនត្រូវក៏ឆ្លងកាត់គាត់ដែរបានអាចចេញបាន អ៊ីចឹងសូមសំណូមពរបើអាចទេ មិនបាច់ចាំទៅធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់អ៊ីម្ដងទៀតនោះទេ ព្រោះច្បាប់ចាស់វាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការការពារព្រៃឈើនិងហើយ ហើយបើសិនបង្កើតច្បាប់ផ្សេងទៀតដើម្បីការហាមប្រាមពលរដ្ឋ ឬក៏សាធារណជនមិនឲ្យចូលរួមការការពារ និងវាមិនមែនជាឆន្ទៈក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិនោះទេ»។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារធនធានធម្មជាតិថ្មី ត្រង់មាត្រា៦៣ ចែងថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីធម្មជាតិ និងវិទ្យាសាស្ត្រ ការធ្វើទេសចរណ៍ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីក្រសួងបរិស្ថានត្រូវបានចាត់ទុកបទល្មើសថ្នាក់ទី១ ហើយនឹងត្រូវទទួលការព្រមានពីមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ច។ ការចែងបែបនេះ ត្រូវបានប្រជាសហគមន៍ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកថា ជាការគំរាមកំហែងដល់សាធារណជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនឱ្យចូលរួមល្បាតព្រៃឈើ ខណៈមន្ត្រីបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធនានា តែងជួយសម្រួលឱ្យក្រុមអ្នកកាប់ឈើ ចូលកាប់ព្រៃឈើដោយខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់អភិរក្ស។ ប្រជាសហគមន៍ សកម្មជនបរិស្ថាន និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា បទល្មើសធនធានធម្មជាតិនៅតែកើតមានឡើងទូទាំងប្រទេស មិនមែនមកពីច្បាប់ខ្សោយនោះទេ ប៉ុន្តែគឺបណ្ដាលមកពីអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ តាំងពីថ្នាក់លើ ដល់ថ្នាក់ក្រោមក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាបរាជ័យក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- រដ្ឋាភិបាលកាត់ដីគម្របព្រៃឈើនៅខេត្តព្រះសីហនុជិត៣០ហិកតារឲ្យប្រពន្ធលោក នេត សាវឿន
- សម្ព័ន្ធភាពចាក់ស្រេះរវាងគ្រួសារអ្នកកាន់អំណាច និងគ្រួសារអ្នកជំនួញ «អាចបង្កផលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ជាតិធ្ងន់ធ្ងរ»
- គ្រួសារថា អាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យលោក កង សារ៉ន សុំទោសជាថ្នូរទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញ
- ក្រុមសង្គមស៊ីវិលប្រាប់អ្នករាយការណ៍ពិសេស UNថា រដ្ឋាភិបាលថ្មី មិនទាន់កែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យទេ
- លោក ហ៊ុន សែន កាត់ដីឧទ្យានជាតិគិរីរម្យជាង ២រយហិកតារទៀតឱ្យក្រុមហ៊ុនស្និទ្ធនឹងលោក
