ពលរដ្ឋរស់នៅតាមដងស្ទឹងសង្កែប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពដោយសារប្រើប្រាស់ទឹកមិនស្អាត
2023.02.18
ទិដ្ឋភាពជ្រាំងស្ទឹងសង្កែ ស្ថិតនៅភូមិបាក់រទេះ ឃុំព្រែកហ្លួង ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី១៥ កុម្ភៈ ២០២៣។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ
ដងស្ទឹងសង្កែ ដែលធ្លាប់មានទេសភាពដ៏ស្រស់ត្រកាល មានទឹកថ្លាយង់ ប៉ុន្តែពេលនេះបានប្រែក្លាយជាកខ្វក់ និងរងការបំពុល បណ្ដាលឱ្យពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមមាត់ច្រាំង ប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាព។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្ដោយស្ទឹងសង្កែ ក្នុងឃុំព្រែកហ្លួង ស្រុកឯកភ្នំ រហូតដល់តំបន់ទន្លេសាប ខេត្តបាត់ដំបង មានបញ្ហាសុខភាពជាប្រចាំដែលបណ្ដាលមកពីការយកទឹកកខ្វក់នៅក្នុងស្ទឹងមកប្រើប្រចាំថ្ងៃ ខណៈនៅតំបន់ទាំងនោះពុំទាន់មានប្រព័ន្ធទឹកស្អាតប្រើប្រាស់នៅឡើយ។
ពលរដ្ឋនៅភូមិបាក់រទេះ ឃុំព្រែកហ្លួង លោកស្រី ជុំ រួម ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីឱ្យដឹងថា សមាជិកគ្រួសារលោកស្រីតែងមានបញ្ហារមាស់ស្បែក ឈឺពោះ រាករូសជាញឹកញាប់ ដោយសារការប្រើប្រាស់ទឹកស្ទឹងសម្រាប់ងូត និងទទួលទាន ទោះបីលោកស្រីបានដាំទឹកនោះឆ្អិនយ៉ាងណាក្ដី។ លោកស្រីថា បញ្ហាទាំងនេះច្រើនកើតមានឡើងនៅរដូវប្រាំង និងកាន់តែយ៉ាប់ជាងមុន បន្ទាប់ពីមានការកសាងទំនប់ទឹកសាលាតាអន ដែលរារាំងចរន្តទឹកហូរបណ្ដាលឱ្យទឹកក្នុងស្ទឹងកាន់តែកខ្វក់។ លោកស្រីបន្តថា នៅពេលឈឺម្ដងៗ លោកស្រីតែងទៅមន្ទីរពេទ្យឯកជន ឬពេទ្យស្រុក និងពេលខ្លះត្រូវឡើងទៅពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបងនៅពេលមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកស្រី ជុំ រួម៖ «បើខ្ញុំវិញចង់ងាប់ទៅវិញហើយឈឺហ្នឹង និយាយថា ប្ដីគេលែងចង់មើលហើយ។ រាគផងអីផងទៅ បើខ្ញុំវិញ(ឈឺ)ខ្លាំង គ្រុនរាល់តែថ្ងៃ ក្អក! បើចៅវិញងាកៗ រលាកបំពង់ករលាកសួតៗ។ ទៅពេទ្យ ជួសតែឈាមមើល អាណិតចៅ»។
តាមការចុះផ្សាយរបស់មន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបាត់ដំបង ស្ទឹងសង្កែ មានប្រវែងប្រមាណ២៥០គីឡូម៉ែត្រ មានប្រភពទឹកមកពីភ្នំ ស្ទឹង និងអូរតូចៗ នៅតំបន់ខេត្តប៉ៃលិន ស្រុកសំឡូត និងស្រុករតនៈមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង ហើយហូរកាត់ទីប្រជុំជនក្រុងបាត់ដំបង ចុះទៅស្រុកឯកភ្នំ និងបញ្ចប់នៅបឹងទន្លេសាប។ នៅរដូវប្រាំង នៅប៉ែកខាងលើខ្សែទឹក ត្រង់ភូមិសាស្ត្រស្រុករតនៈមណ្ឌល និងស្រុកសំឡូត ទឹកស្ទឹងសង្កែមានសភាពថ្លាស្អាត ហើយមកដល់ត្រង់ភូមិសាស្ត្រស្រុកបាណន់ ទឹកស្ទឹងសង្កែ ប្រែមកពណ៌លឿង និងល្អក់បន្តិច លុះហូរមកដល់ក្រុងបាត់ដំបង ទឹកស្ទឹងប្រែមកជាល្អក់ខ្លាំង និងមានសំរាមនៅតាមមាត់ច្រាំង។
ពលរដ្ឋនៅភូមិបាក់រទេះម្នាក់ទៀត គឺលោកស្រី ជឹម ស្រីរ័ត្ន ឱ្យដឹងថា ទោះលោកស្រីយកទឹកស្ទឹងទៅស្តុកទុកឱ្យរងដី ហើយយកទៅដាំបន្ថែមទៀត ក៏មិនអាចធ្វើឱ្យទឹកមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការទទួលទាននោះឡើយ។ លោកស្រីថា ក្រុមគ្រួសារលោកស្រីតែងមានជំងឺក្អក គ្រុនក្ដៅ និងរាករូសជាប្រចាំ ហើយនៅពេលមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដោយចំណាយម្ដងៗអស់ចន្លោះពី១០ម៉ឺន ទៅ៨០ម៉ឺនរៀល។ លោកស្រីបន្ថែមថា កន្លងមកធ្លាប់មានមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលចុះទៅណែនាំឱ្យប្រើធុងចម្រោះទឹក តែលោកស្រីថា វិធីនេះមិនបានធ្វើឱ្យប្រសើរជាងមុននោះឡើយ។
លោកស្រី ជឹម ស្រីរ័ត្ន៖ «មកតាំងពីឆ្នាំមុនតាំងពីយូរណាស់ហើយ មានធុងចម្រោះពួកអាជ្រុង អាដែលគេធ្វើចាក់សាប (ស៊ីម៉ងត៍) កាលហ្នឹង (ធ្វើធុងចម្រោះ) អស់ម្នាក់៧ម៉ឺន មួយគ្រួសារ។ តែដល់ពេលឈប់ប្រើ (ទឹកស្ទឹងធម្មតា និងងាកមកប្រើធុងចម្រោះ) ទៅ វាដូចអត់មានទៅមុខ (ប្រសើរ)អីផង ធម្មតា! វានៅតែមានជំងឺដដែល»។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការបំពុលទឹកនេះស្ថិតនៅប៉ែកខាងក្រោមស្ទឹងសង្កែ រួមមាន ភូមិបាក់រទេះ ភូមិបាក់អំរែក និងភូមិដូនឥន្ទ ស្ថិតក្នុងឃុំព្រែកហ្លួង ភូមិរាជដូនកែវ ភូមិអន្សងសក ភូមិព្រែកត្រប់ ស្ថិតក្នុងឃុំព្រែកនរិន្ទ ឃុំកោះជីវាំង និងឃុំព្រៃចាស់ នៃស្រុកឯកភ្នំ។
ចំណែកពលរដ្ឋនៅភូមិព្រែកត្រប់ ឃុំព្រែកនរិន្ទ លោក ឡុង ស៊ុន ឱ្យដឹងថា ដោយសារនៅតំបន់នោះមិនទាន់មានប្រព័ន្ធទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ លោកត្រូវបង្ខំចិត្តងូត និងបរិភោគទឹកស្ទឹងសង្កែដែលមានភាពកខ្វក់រៀងរាល់ថ្ងៃ។ លោកបន្តថា ទោះបីបូមទឹកស្ទឹងមកច្រោះទុកឱ្យរងកករដី ហើយយកទៅដាំពុះយ៉ាងណា ក៏មិនអាចសម្លាប់មេរោគបាននោះដែរ។ លោកថា ការបរិភោគទឹកនេះរាល់ថ្ងៃ បណ្ដាលឱ្យលោកនិងក្រុមគ្រួសារតែងមានជំងឺរាករូស គ្រុនក្ដៅជាប្រចាំ។
លោក ឡុង ស៊ុន៖ «ក្មេងក៏ដូចតែគ្នាហ្នឹងឯង វាឈឺ។ ឥឡូវប្រើទឹកដាំ ពីមុនមិនសូវដាំទេ តែយើងឃើញដូចថាទឹកវាយ៉ាប់ពេករឿងអនាម័យ។ មើល! សុទ្ធតែសំរាមសម្រោចតាមដងស្ទឹង ថង់អីៗ។ ប៉ះណាទឹកហូរមកខៀវបណ្ដោយ សូម្បីត្រីក៏រត់ដែរ»។
ស្ទឹងសង្កែនៅប៉ែកខាងក្រោមទំនប់សាលាតាអន ជាមធ្យមមានកម្ពស់ទឹកប្រមាណ ១ម៉ែត្រកន្លះ ទៅ២ម៉ែត្រ នៅរដូវប្រាំង និង ១០ម៉ែត្រ ទៅ ១៣ម៉ែត្រ នៅរដូវវស្សា។ ចាប់ពីភូមិបាក់រទេះ ក្នុងឃុំព្រែកហ្លួង ទៅដល់តំបន់ទន្លេសាប នៅមិនទាន់មានទឹកស្អាតទៅដល់នៅឡើយ ដោយពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះត្រូវត្រងទឹកភ្លៀងទុកប្រើប្រាស់នៅរដូវវស្សា និងប្រើទឹកស្ទឹងសង្កែនៅរដូវប្រាំង។ ប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាពក្រីក្រ ច្រើនជួលឱ្យគេបូមទឹកដាក់ពាងចំណុះប្រហែល ៣រយលីត្រ ស្តុកទុកប្រើប្រាស់ ដោយក្នុងមួយពាងតម្លៃ ២ពាន់រៀល។ ចំណែកអ្នកមានជីវភាពមធ្យមគេច្រើនធ្វើអាងស្ដុកទឹកធំៗ ចំណុះរាប់ពាន់លីត្រ។ ដោយឡែកពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀត នាំគ្នាទៅងូតទឹក និងបោកខោអាវ ក្នុងស្ទឹងដោយផ្ទាល់តែម្ដង។
ទាក់ទិនរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង ប្រធានមន្ទីរធនធានទឹក លោក ឡុង ផល្គុន និងអភិបាលក្រុងបាត់ដំបង លោក លាង វាសនា ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ កុម្ភៈ ដោយលោកកំពុងជាប់ប្រជុំ។
ជុំវិញមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យទឹកស្ទឹងសង្កែទទួលរងការបំពុលនេះ អាជ្ញាធរខេត្តបាត់ដំបង បានបញ្ជាក់កាលពីខែមករាថា អាចបណ្ដាលមកពីការចិញ្ចឹមត្រី នៅឃុំវត្តតាមិម ស្រុកសង្កែ។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋជាង ៨០គ្រួសារ ដែលប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមត្រីនៅឃុំវត្តតាមិម អះអាងថា ការចិញ្ចឹមត្រីរបស់ពួកគាត់មិនធ្វើឱ្យទឹកកខ្វក់ឡើយ ហើយបរិស្ថានតាមដងស្ទឹងស្មោកគ្រោក ក៏មិនមែនបណ្ដាលមកពីពលរដ្ឋចិញ្ចឹមត្រីដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា រដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបង បានជូនដំណឹងកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឱ្យពលរដ្ឋបញ្ឈប់សកម្មភាពចិញ្ចឹមត្រី តាមដងស្ទឹងសង្កែមួយរយៈ ដើម្បីស្រាវជ្រាវពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យទឹកស្ទឹងទទួលរងការបំពុល។
ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់រដ្ឋបាលខេត្ត ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកស្ទឹងសង្កែប្រចាំថ្ងៃ យល់ឃើញថា មូលហេតុដែលនាំឱ្យទឹកស្ទឹងកខ្វក់ និងបំពុលបែបនេះ ដោយសារការបង្ហូរទឹកលូកខ្វក់ ចេញពី ទីប្រជុំជន ផ្សារ សណ្ឋាគារ និងកាកសំណល់វេជ្ជសាស្ត្រចេញពីមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបងចូលក្នុងស្ទឹង បូករួមនឹងការបង្ហូរទឹកកាកសំណល់ចេញពីផ្សារប្រហុក ចូលទៅក្នុងស្ទឹង នៅភូមិព្រែកតាច្រែង និងមួយផ្នែកទៀតបណ្ដាលមកពីប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅ និងចិញ្ចឹមសត្វនៅតាមមាត់ច្រាំង បង្ហូរកាកសំណល់ចូលក្នុងស្ទឹង។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក អ៊ិន គង់ជិត មានប្រសាសន៍ថា មន្ត្រីសុខាភិបាលខេត្តបាត់ដំបង គួរចុះទៅផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់ទឹកកខ្វក់ និងផ្ដល់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគឱ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់។ ទន្ទឹមគ្នានោះ លោកជំរុញឱ្យពលរដ្ឋពិសាទឹកបរិសុទ្ធ និងប្រើប្រាស់ទឹកអណ្ដូងស្អាតជំនួសវិញ។ យ៉ាងណាលោកស្នើឱ្យពលរដ្ឋក្នុងក្រុងបាត់ដំបង បញ្ឈប់ការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ ឬចោលសម្រាមក្នុងស្ទឹង ដើម្បីកុំឱ្យមានការបំពុលមច្ឆជាតិ និងពលរដ្ឋដែលរស់នៅពឹងផ្អែកលើការប្រើប្រាស់ទឹកស្ទឹងសង្កែ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «រដ្ឋបាលស្រុកឯកភ្នំ និងមន្ត្រីសុខាភិបាលគួរតែយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងរឿងនេះ ដើម្បីឱ្យមានសុខុមាលភាពល្អទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះអីពួកគាត់ខ្វះខាតរកចំណូលមិនបាន កាលណាមានជំងឺដង្កាត់អ៊ីចឹងទៀត អាហ្នឹងវាប៉ះពាល់ទៅលើផលចំណូលដែលគាត់ត្រូវចំណាយទៅលើការទិញថ្នាំមកព្យាបាល អ៊ីចឹងវាអាចប៉ះពាល់ទៅលើជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់ដែលក្រីក្រដែលរកចំណូលមិនបាន»។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញស្រដៀងគ្នាថា កត្តាដែលនាំឱ្យមានការបំពុលទឹកស្ទឹងសង្កែ គឺបណ្ដាលមកពីការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន និងធនធានទឹករបស់អាជ្ញាធរមិនបានល្អ បូករួមនឹងកង្វះខាតចំណេះដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការចូលរួមចំណែកថែរក្សាបរិស្ថាន និងអនាម័យ។ ពួកគាត់ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរ តបណ្ដាញទឹកស្អាតឱ្យពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ និងបញ្ឈប់ការបង្ហូរកាកសំណល់ រឹង រ៉ាវ គ្រប់ប្រភេទចូលទៅក្នុងស្ទឹងសង្កែ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ថេង សាវឿន និងសហការីសរសេរលិខិតសុំទោសលោក ហ៊ុន សែនដើម្បីរួចពីការឃុំខ្លួន
- ហេតុអ្វីលោក ឡេង ណាវ៉ាត្រា និងអតិថិជនមិនប្រើប្រាស់តុលាការដោះស្រាយវិវាទបែរជាវាយប្រហារគ្នាតាមបណ្ដាញសង្គម?
- លោក ហ៊ុន សែន ផ្ដល់មរតកនយោបាយកំសាកដល់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាបន្តបន្ទាប់
- កម្មករត្រូវបានបង្ខំឱ្យទៅស្ដាប់លោក ហ៊ុន សែន និយាយ
- អាមេរិកនិងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗព្រមានកម្ពុជាក្រោយផាត់ភ្លើងទៀនចេញពីការបោះឆ្នោត