សង្គមស៊ីវិលស្នើបញ្ឈប់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើព្រះសង្ឃចូលរួមធម្មយាត្រាលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស
2023.12.20
ទិដ្ឋភាពព្រះសង្ឃ និងយុវជននិមន្ត និងដើរដង្ហែធម្មយាត្រា សិទ្ធិមនុស្សមនុស្ស កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក កើត សារ៉ាយ
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបញ្ឈប់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើព្រះសង្ឃចូលរួមធម្មយាត្រា លើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម និងសិទ្ធិមនុស្ស ហើយងាកមកបើកលំហសេរីភាព និងលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមកិច្ចការងារសង្គមវិញ។ សំណើនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសមត្ថកិច្ចបានចុះស្វែងរកព្រះនាមព្រះសង្ឃនៅតាមវត្តមួយចំនួនក្នុងខេត្តបាត់ដំបងនិមន្តចូលរួមការងារសង្គមដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិនាពេលកន្លងមក។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបារម្ភខ្លាចអាជ្ញាធរ ឬមន្ត្រីសង្ឃខេត្តបាត់ដំបងចោទប្រកាន់បណ្តេញចេញពីវត្ត ឬចាប់ផ្សឹកចំពោះព្រះសង្ឃប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពចូលរួមធ្វើធម្មយាត្រាផ្សព្វផ្សាយអប់រំអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គមកន្លងទៅ។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរលោក កើត សារ៉ាយ ថ្លែងថា ព្រះសង្ឃ និងយុវជនដែលបានចូលរួមសកម្មភាពអប់រំតាមបែបពុទ្ធសាសនាដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអំពើល្អ និងជំរុញឱ្យគិតគូរដោះស្រាយរឿងសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ គួរទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត តែអាជ្ញាធរបែរជាបង្កើតរូបភាពលងបន្លាចរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពទៅវិញ។ លោកថាទង្វើរបស់អាជ្ញាធរធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើព្រះសង្ឃចូលរួមកិច្ចការងារសង្គមម្តងហើយម្តងទៀត គឺជារូបភាពនយោបាយ ដោយសារតែអាជ្ញាធរមួយចំនួនមានជំងឺភ័យខ្លាចនឹងស្រមោលអាក្រក់នាពេលកន្លងទៅ។
លោក កើត សារ៉ាយ៖ «អាជ្ញាធរមុនធ្វើអ្វីត្រូវគិតគូរឱ្យបានវែងឆ្ងាយ ពីព្រោះសង្គមជាតិរបស់យើងត្រូវការយុវជនដែលមានមនសិការ មានឆន្ទៈបម្រើជាតិ ការពារជាតិ ពេលនេះជាពេលដែលយើងត្រូវការបណ្តុះបណ្តាលមនសិការជាតិ បើមានអ្នកបណ្ដុះហើយតែមានអ្នកមកតាមបំផ្លាញរហូតបែបនេះ ខ្ញុំថាជារឿងមួយអភ័ព្វ អ៊ីចឹងសូមប្រជាជាតិខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវគិតគូរឡើងវិញដោយបញ្ឈប់ទង្វើបំបាក់ដល់ការបណ្ដុះមនសិការជាតិ ហើយចូលរួមទាំងអស់គ្នា គិតគូរពីជាតិឱ្យបានវែងឆ្ងាយទៅថ្ងៃខាងមុខ»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដូច្នេះបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរចុះកំណត់អត្តសញ្ញាណព្រះសង្ឃនៅតាមវត្តមួយចំនួននៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលចូលរួមធម្មយាត្រាផ្សព្វផ្សាយពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលើកកម្ពស់សីលធម៌ចេញពីខេត្តសៀមរាប ទៅរាជធានីភ្នំពេញរយៈពេល ៤ថ្ងៃដើម្បីត្រៀមចូលរួមទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ១០ ធ្នូ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ព្រះសង្ឃគង់នៅវត្ត ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងមានថេរដីកាប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញព្រះនាម ដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាពថាកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ អាជ្ញាធរមកពីរាជធានីភ្នំពេញបានជួបជាមួយចៅអធិការនៅតាមវត្តដោយបង្ហាញរូបថត កត់ព្រះនាមព្រះសង្ឃចូលរួមធម្មយាត្រាជាមួយជាយុវជន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលកាលថ្មីៗនេះ ខណៈអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចោទប្រកាន់ថាព្រះសង្ឃធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ជាដើម។ ព្រះអង្គបន្តថា ទោះបីមកទល់ពេលនេះមន្ត្រីសង្ឃ និងអាជ្ញាធរទាំងនោះមិនទាន់កោះហៅសាកសួរ ឬចាត់ការយ៉ាងណាក្តី តែរឿងនេះហាក់បំភិតបំភ័យបំបាក់ស្មារតីលើព្រះសង្ឃលែងឱ្យចូលរួមធ្វើការងារសម្រាប់ប្រយោជន៍សង្គមបន្តទៀត។
ព្រះសង្ឃថ្លែងលាក់ព្រះនាម៖ «សូមជម្រាបជូន ប្រគេនដល់ព្រះសង្ឃ បងប្អូនដែរ សូមកុំខ្លាចចូលរួមកិច្ចការងារសង្គម ពីព្រោះយើងចូលរួមដើម្បីសង្គមជាតិរបស់យើងរីកចម្រើន ចង់ឱ្យសង្គមប្រសើរឡើងតែប៉ុណ្ណឹងទេ យើងមិនបានទៅប្រឆាំងអ្នកណាទេ យើងប្រឆាំងតែអំពើអាក្រក់កើតឡើងនៅក្នុងសង្គមតែប៉ុណ្ណឹងទេ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងធម្មការលោក សេង សុមុនី និងអភិបាលបាត់ដំបងលោក សុខ លូ ដើម្បីសាកសួររឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ។ ចំណែកព្រះមេគណខេត្តនេះព្រះតេជព្រះគុណ អ៊ុក មុត ក៏វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងបានដែរ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបងលោក លោក អ៊ិន គង់ជិត មានប្រសាសន៍ថា ព្រះសង្ឃក៏ដូចពលរដ្ឋទូទៅដែរ ដែលមានសិទ្ធិសេរីភាពចូលរួមជួយកិច្ចការងារសង្គមដោយស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកតិកាសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ លោកបន្ថែមថា ការងាររបស់ព្រះសង្ឃបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការអប់រំ ការលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងសង្គមទាំងធានធាននិងស្មារតីដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរបញ្ឈប់រូបភាពបំភិតបំភ័យដល់ពលរដ្ឋ និងព្រះសង្ឃដែលហ៊ានចូលរួមធ្វើការងារសង្គម។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «ករណីនេះយើងស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរ រដ្ឋាភិបាលគួរបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើព្រះសង្ឃ ហើយត្រូវបើកលំហសេរីភាពឱ្យព្រះសង្ឃបានចូលរួមក្នុងកិច្ចការងារសង្គមថែមទៀតជាការលើកស្ទួយនូវសីលធម៌សង្គមដើម្បីសុខដុមរមនា និងរួមចំណែកក្នុងការកសាងសន្តិភាពនៅសង្គមជាតិបាទ»។
ធម្មយាត្រាដោយផ្សាយមេត្តាចិត្តផ្សាភ្ជាប់នឹងសិទ្ធិមនុស្សរៀបចំឡើង ដោយមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល យុវជនសង្គម និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាបន្តបន្ទាប់មកនេះ ដោយសារពួកគេមើលឃើញថាសីលធម៌ ការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស និងអំពើហិង្សានៅតែបន្តកើតឡើងស្ទើរគ្រប់រូបភាពនៅក្នុងសង្គមដោយពុំមានការថមថយអ្វីឡើយ។
ចំណែកករណីគំរាមកំហែងព្រះសង្ឃចូលការងារសង្គមក៏បានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ ជាក់ស្តែងព្រះតេជព្រះគុណ សយ សាត ត្រូវបានព្រះចៅអធិការវត្តបណ្តេញចេញពីវត្ត ព្រោះតែព្រះអង្គចូលរួមធម្មយាត្រាលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម ជាមួយសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យដឹកនាំលោក រ៉ុង ឈុន កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣។ ពីរខែក្រោយមក សមត្ថកិច្ចខេត្តបាត់ដំបងបានឃាត់ព្រះកាយ និងចាប់ផ្សឹកព្រះអង្គនៅស្រុកមោងឫស្សី នៅពេលព្រះអង្គនិមន្តធ្វើធម្មយាត្រាផ្សាយមេត្តាធម៌ និងទាមទារដំណោះស្រាយបញ្ហាជាតិ ហើយបច្ចុប្បន្នព្រះអង្គកំពុងគេចព្រះកាយពីការប៉ុនប៉ងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់អាជ្ញាធរ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សទទូចឱ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការលាបពណ៌ ចោទប្រកាន់ និងគំរាមកំហែងលើព្រះអង្គដែលគ្រាន់តែធ្វើការងារដើម្បីឱ្យសង្គមមានយុត្តិធម៌ ចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលងាកមកដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងជំរុញឱ្យអ្នកនយោបាយគ្រប់ភាគីទាំងអស់ងាកមកផ្សះផ្សាជាតិឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សធ្វើធម្មយាត្រាពីក្រុងកំពតមកភ្នំពេញ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
អត្ថបទពេញនិយម
សិទ្ធិមនុស្ស
