សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបញ្ជូនតំណាងយុវជនខ្មែរក្រោមចូលរួមកិច្ចប្រជុំអ.ស.ប
2024.07.13
តំណាងយុវជនខ្មែរក្រោមចូលរួមកិច្ចប្រជុំយន្តការអ្នកជំនាញ ស្តីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើម្បីផ្តល់អនុសាសន៍តាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដល់រដ្ឋភាគីវៀតណាមឲ្យគោរពសិទ្ធិជនជាតិដើម នៅដើមខែកក្កដា ២០២៤។
រូប៖ ផ្ដល់ឱ្យ
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបញ្ជូនតំណាងយុវជនខ្មែរក្រោមទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំយន្តការអ្នកជំនាញស្តីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើម្បីផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនតាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដល់រដ្ឋភាគីវៀតណាមឲ្យគោរពសិទ្ធិជនជាតិដើម។
យុវតីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានប្រើប្រាស់ កិច្ចប្រជុំយន្តការអ្នកជំនាញស្តីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅទីក្រុង ហ្សឺណែវ ប្រទេស ស្វីស(Switzerland) ដើម្បីទាមទារឲ្យវៀតណាមអនុវត្តនូវការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការលើកកម្ពស់សេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមដែលត្រូវបានអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តកាលពីឆ្នាំ២០០៧ ហើយវៀតណាមក៏បានចូលរួមអនុម័តសេចក្តីប្រកាសនេះដែរ។ ទោះបីជាវៀតណាមបច្ចុប្បន្នជាសមាជិកនៃឧត្តមស្នងការក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិក្តី ក៏ប្រទេសនេះរំលោភបំពានជនជាតិដើម ពិសេសខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកំណើតដែរ។
យន្តការអ្នកជំនាញស្ដីពីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមហៅកាត់ថា (EMRIP) បានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០០៧។ យន្តការនេះ មានកិច្ចប្រជុំមួយឆ្នាំម្តង ហើយមានរយៈពេល៥ថ្ងៃ។ យន្តការសម្រាប់ផ្តល់ជំនាញនិងដំបូន្មានដល់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ជួយភាគីរដ្ឋនៃប្រទេសហត្ថលេខីឲ្យសម្រេចបានការ ការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនជាតិដើម។
ថ្លែងទៅកាន់កិច្ចប្រជុំយន្តការអ្នកជំនាញស្តីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើម កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ អ្នកនាង គឹម ពុទ្ធានី មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារតែសង្គ្រាមទឹកដីខ្មែរក្រោមត្រូវបានបាត់បង់។ វៀតណាមដែលជាជនជាតិផ្សេងមកតាំងទីលំនៅនៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម បានព្យាយាមបំបាត់អត្តសញ្ញាណខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅលើទឹកដីកំណើត។
អ្នកនាង គឹម ពុទ្ធានី៖ «ខ្មែរក្រោមត្រូវបានគេទុកចោលឲ្យរស់នៅដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែពួកយើងនៅតែអាចតស៊ូ ជម្នះដើម្បីសុខុមាលភាពនិងទឹកដីរបស់យើង។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីព្យាយាមស្តាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឡើងវិញត្រូវបានគេលាបពណ៌ថា ជាគំនិតផ្ដួចផ្ដើមប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដោយការប្រើប្រាស់មាត្រា ៣៣១ នៃបទឧក្រិដ្ឋកម្មវៀតណាមដើម្បីចោទប្រកាន់យើង។ ការប្រឌិតអំពីកិច្ចខំប្រឹងប្រែងឲ្យមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការតស៊ូរបស់យើងក្នុងនាមជាជនជាតិដើមនិងផាត់យើងចេញដំណើរការនីតិប្បញ្ញត្តិ។ ជាក់ស្តែង ខ្មែរក្រោមចំនួនដប់បីនាក់ រួមមានទាំងព្រះសង្ឃពុទ្ធសាសនារបស់យើងត្រូវបានគេឃាត់ខ្លួន និងចាប់ខ្លួនដោយគ្រាន់តែធ្វើការអប់រំជនរួមជាតិខ្មែរក្រោមអំពីសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម(UNDRIP)។ជាអកុសល អ្នកជាប់ឃុំ ជាជនជាតិដើមភាគតិចរបស់យើងមិនទទួលបានសិទ្ធិនៃការកាត់ក្ដីដោយយុត្តិធម៌ ឬជម្រើសណាមួយដើម្បីទទួលបានសេវាកម្មផ្នែកច្បាប់ឡើយ។ ទង្វើនេះ បណ្ដាលឲ្យមានការរើសអើងធ្ងន់ធ្ងរ ទៅលើជនជាតិដើមបន្ថែមទៀតក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល»។
អ្នកនាងស្នើឲ្យអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិ ជំរុញឲ្យវៀតណាម បូកបញ្ចូលជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមក្នុងយន្តការស្វែងរកសន្តិភាពតាមរយៈការផ្តល់អាទិភាពការរក្សា និងឲ្យរស់ឡើងវិញនូវភាសានិងប្រពៃណីខ្មែរក្រោម។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កញ្ញា អ៊ីមីលី ថានហង្ស ប្រាប់កិច្ចប្រជុំថា វៀតណាមមានកំហុស ក្នុងការបដិសេធអនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរក្រោមទទួលបានឋានៈជាជនជាតិដើម។ កញ្ញាបន្តថា វៀតណាមពូកែលាក់ពុតមិនអនុវត្តសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីជនជាតិដើម ដែលវៀតណាមជាភាគីប្រទេសហត្ថលេខីមួយដែរ។
កញ្ញា អ៊ីមីលី ថានហង្ស៖ «សកម្មភាព ដែលត្រូវចាប់ផ្ដើមធ្វើ ដើម្បីទទួលស្គាល់សិទ្ធិជនជាតិដើម នៅតែគ្មានដំណើរការនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវបានគេបង្ខំទទួលយកឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេ ហើយវប្បធម៌និងប្រពៃណីខ្មែរក្រោមត្រូវបានគេបំផ្លាញ។ ដីស្រែចំការរបស់យើងត្រូវបានគេរឹបអូស ភាសាខ្មែរក៏ត្រូវបានដកចេញពីស្ថាប័នអប់រំហើយការប្រតិបត្តិសាសនាព្រះពុទ្ធក៏រងការរើសអើង ។ យុវជនខ្មែរក្រោមក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ដាក់ពន្ធនាគារដោយសារតែចែកចាយឯកសាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីជនជាតិដើម។យើងទាមទារឲ្យដោះលែងពួកគេជាបន្ទាន់»។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ព្រះភិក្ខុ សឹង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាថា តាមរយៈយុទ្ធនាការតស៊ូមតិលើឆាកអន្តរជាតិនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិនិងសហគមន៍អន្តរជាតិ នឹងជំរុញឲ្យវៀតណាមគោរពតួនាទីខ្លួន ជាម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីជនជាតិដើម។
ព្រះភិក្ខុ សឹង យ៉ឹងរតនា៖ «លទ្ធផលដែលយុវជនខ្មែរក្រោមទទួលបានទី១ គឺការសិក្សារៀនសូត្រអំពីច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ទីពីរបានបទពិសោធន៍ពីអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការតស៊ូមតិលើឆាកអន្តរជាតិ និងទីបីបានលើកទឹកចិត្តដល់យុវជនខ្មែរក្រោមដែលកំពុងតែរស់នៅក្រោមវៀតណាមហ្នឹងងើបតស៊ូមតិ»។
បច្ចុប្បន្នសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមកំពុងប្រើប្រាស់យន្តការអន្តរជាតិដើម្បីជំរុញឲ្យវៀតណាមទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាជនជាតិដើម និងមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច។ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅទូទាំងពិភពលោកក៏កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារឲ្យវៀតណាមដោះលែងព្រះសង្ឃនិងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ដែលត្រូវវៀតណាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារឲ្យសារ ទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនជំនួយការផ្ទាល់របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ដួង តារា ស្ងាត់ៗ
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ចោទទីប្រឹក្សារបស់លោកថា បានយកឈ្មោះលោកទៅបោកប្រាស់អ្នកដទៃ
- APHR ជំរុញឱ្យកម្ពុជាដោះលែងពលករខ្មែរ នួន តឿន និងអ្នកកាសែត លោក ម៉ិច ដារ៉ា
- ក្រុមឆបោកតាមអនឡាញនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃ និងវៀតណាម «រីករាលដាលខ្លាំង»
- អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបារម្ភថា ក្រុម Hacker កូរ៉េខាងជើងចូលលួចយកទិន្នន័យក្នុងស្ថាប័ននៅកម្ពុជាប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ
អត្ថបទពេញនិយម
សិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក និងក្រៅប្រទេសអំពាវនាវឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ និងដោះលែងលោក ម៉ិច ដារ៉ា ឱ្យមានសេរីភាព
- អ្នកឃ្លាំមើលថា ការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ិច ដារ៉ា នឹងកាន់តែធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមិនល្អ និងប្រឈមទណ្ឌកម្ម
- ស្ថានទូតបារាំងព្រួយបារម្ភអំពីការចាប់ខ្លួន និងចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់លើអ្នកសារព័ត៌មាន លោក ម៉ិច ដារ៉ា
- មន្ត្រីពន្ធនាគារខេត្តពោធិ៍សាត់ មិនអនុញ្ញាតឲ្យមិត្តភក្ដិសួរសុខទុក្ខកញ្ញា ភួន កែវរស្មី