សង្គមស៊ីវិល២០ស្ថាប័នទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការប្រើអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម
2023.12.04
យុវជនចូលរួមជាមួយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ២០ស្ថាប័នរួមគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃ ក្រោមប្រធានបទ «គ្មានអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្ត្រី ដើម្បីសេដ្ឋកិច្ច និងយុត្តិធម៌សង្គម» នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី៣ ធ្នូ ២០២៣។
Photo: RFA
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ២០ស្ថាប័នរួមគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃ ក្រោមប្រធានបទ «គ្មានអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្ត្រី ដើម្បីសេដ្ឋកិច្ច និងយុត្តិធម៌សង្គម» ក្នុងគោលបំណងជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលុបបំបាត់ការប្រើអំពើហិង្សាគ្រប់ទម្រង់ និងគ្រប់វិស័យការងារលើស្ត្រី ។ ក្រុមស្ត្រីដែលរងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការបៀតបៀនរាងកាយស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរពីបញ្ហាទាំងអស់នេះដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី និងបញ្ឈប់វប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា។
អង្គការសមាគម សមាជិកសហជីព និងអ្នកធ្វើការសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ប្រមាណ៥០០នាក់ ជួបជុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសម្ដែងមតិឡើងពីបញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ត្រី និងក្មេងស្រីដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងកន្លែងការងារ និងការតស៊ូមតិដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម។
យុទ្ធនាការ ១៦ថ្ងៃប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីធ្វើឡើងក្រោមការសហការគ្នារវាងអង្គការ សមាគម សហជីព ចំនួន២០ស្ថាប័ន រួមមាន សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) និងមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL) រួមទាំងអង្គការ សហជីពមួយចំនួនទៀត។
តំណាងកូដករណាហ្គាវើលដ៍ លោកស្រី សុខ រតនា លើកឡើងថា ការទាមទាររកដំណោះស្រាយការងាររបស់ក្រុមកូដករជាស្ត្រីរយៈពេលជិត ៣ឆ្នាំមកនេះធ្វើឱ្យស្ត្រីមួយចំនួនរងការប្រើអំពើហិង្សា ការវាយដំ ទាត់ធាក់ពីកម្លាំងអាជ្ញាធររហូតបែកមុខ បែកមាត់ និងធ្វើឱ្យលោកស្រីបាត់បង់កូនក្នុងផ្ទៃផងដែរ។ លោកស្ត្រីបន្តថា គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ និងឈឺចាប់នៅពេលដែលស្ត្រីរងការវាយដំដោយគ្រាន់តែពួកគាត់ទាមទាររកដំណោះស្រាយការងារពីថៅកែបនល្បែងកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍តែប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រី សុខ រតនា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថាសារសំឡេងរបស់ខ្ញុំលឺទៅដល់អ្នកដែលធ្លាប់ពាក់ព័ន្ធប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាទៅលើស្ត្រី និងកុមារដែលកំពុងតែទាមទារសិទ្ធិ នៅកន្លែងធ្វើការក្ដីសិទ្ធិដីធ្លីក្ដី និងពាក់ព័ន្ធសិទ្ធផ្សេងៗខ្ញុំសង្ឃឹមថាគាត់នឹងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សានេះជាបន្ទាន់»។
ដោយឡែកតំណាងសកម្មជនមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា ភួន កែវរស្មី ថ្លែងថា កញ្ញាកើតក្នុងសម័យដែលរដ្ឋាភិបាលលើកស្លាកអរគុណសន្តិភាពនៅគ្រប់ទិសទី ប៉ុន្តែបែរជាមានពលរដ្ឋ សកម្មជនសង្គម និងសកម្មជនបរិស្ថានជាស្ត្រីរងការប្រើអំពើហិង្សា ព្រមទាំងចាប់ដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌ក្នុងសម័យសន្តិភាពទៅវិញ។
កញ្ញា ភួន កែវរស្មី៖ «ខណៈពេលដែលពួកយើងកំពុងធ្វើការដើម្បីសង្គមជាតិមួយនេះដោយស្មោះត្រង់ដោយសុចរិតដោយភាពស្អាតស្អំយើងត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ជាជនក្បត់ជាតិ ជាអ្នករួមគំនិតក្បត់ជាអ្នកញុះញង់ និងបទល្មើសផ្សេងៗទៀតដែលជារឿងអយុត្តិធម៌មែនទែនមកដល់ពួកយើងហើយជាពិសេសនៅក្នុងនាមយើងជាស្ត្រី ប៉ុន្តែយើងនៅតែជម្នះ យើងនៅតែមានភាពក្លាហាននៅក្នុងការចូលរួមធ្វើការងារសង្គម»។
នៅក្នុងវេទិកានេះ ក៏មានតំណាងយុវជនស្ត្រីប្រកបមុខរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ វិស័យសំណង់ វិស័យវាយនភណ្ឌ វិស័យទេសចរណ៍ អ្នកធ្វើការងារនៅតាមផ្ទះ និងកម្មករឡឥដ្ឋ និងវិស័យមួយចំនួនទៀតបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមដែលកំពុងកើតមានដូចជាការរំលោភសិទ្ធិការងារ ការបំបិទសិទ្ធិពលរដ្ឋមិនឱ្យនិយាយពីបញ្ហាសង្គម ការហាមឃាត់អាជីវករមិនឱ្យលក់ដូរនៅទីប្រជុំជនដោយប្រើអំពើហិង្សា និងស្ត្រីមួយចំនួនរងការបៀតបៀននៅកន្លែងការងារជាដើម។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍ នៃគណៈកម្មាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស អ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា រដ្ឋាភិបាលបានប្រឹងប្រែងលុបបំបាត់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីនៅតាមបណ្ដារោងចក្រសហគ្រាស ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា បញ្ហារំលោភសិទ្ធ និងការប្រើអំពើហិង្សានៅតែកើតមាន។
អ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង៖ «ហើយរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងអាណត្តិទី៧ក៏នៅតែមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឬមួយក៏បង្ក្រាបរាល់បទល្មើសដែលមាននៅក្នុងសង្គមអ៊ីចឹងនៅក្នុងអំពើហិង្សានៅក្នុងសង្គមឬមួយអំពើហិង្សាទៅលើស្ត្រី ការបៀតបៀនលើស្ត្រី និងកុមារអីហ្នឹងជាអត្ថិភាពបានដាក់ចូលនៅក្នុងផែនការ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត កត់សំគាល់ថា បញ្ហាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការប្រើអំពើហិង្សាលើស្ត្រីដែលជាសកម្មជននយោបាយ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលជាស្ត្រីនៅតែបន្តកើតឡើង។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលតែងតែទុកឱ្យក្រុមស្ត្រីទាំងនោះតែរងការប្រើអំពើហិង្សា និងបៀតបៀនផ្លូវភេទពីកម្លាំងសន្តិសុខ ឬប្រជាការពារប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលបែរជាមិនរកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់។
លោក អំ សំអាត៖ «ហើយក៏ប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាមិនដែលឃើញអនុវត្តទៅតាមផ្លូវច្បាប់ទេ ផ្ទុយទៅវិញកូដករណាហ្គាវើលដ៍ ឬអ្នកដែលតវ៉ាហ្នឹង ត្រូវរងបណ្ដឹងពីខាងសន្តិសុខទៅវិញអាហ្នឹងយើងឃើញមាន ហើយអត់មានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ទៅទៀតអាហ្នឹងវាឃើញថា ការលើកទឹកចិត្តមួយដែលបន្តមានអំពើហិង្សាហ្នឹងជាបន្តទៀត»។
យុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីនឹងត្រូវបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ខាងមុខ ដែលជាថ្ងៃប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ ពួកគាត់ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន១៦ចំណុចដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រើអំពើហិង្សាលើស្ត្រីគ្រប់និន្នាការក្នុងនោះរួមមាន ចាត់វិធានការជាក់លាក់ និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើស្ត្រីដែលជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិដីធ្លី សិទ្ធិបរិស្ថាន និងសិទ្ធិការងារ ។ យន្តការការពារសិទ្ធិពលករចំណាកស្រុកពីការប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្ម និងរៀបចំផ្ដល់កន្លែងលក់ដូរដល់អ្នកលក់ដូរជាលក្ខណៈគ្រួសារ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលគួរតែត្រួតពិនិត្យនៅតាមរោងចក្រឡឥដ្ឋ រោងចក្រកាត់ដេរដើម្បីទប់ស្កាត់ការរំលោភសិទ្ធិការងារ។ ក្រៅពីនេះរដ្ឋាភិបាលត្រូវពន្លឿនការចុះបញ្ជីពលរដ្ឋដែលធ្វើការក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់សម្រួល ដល់លក្ខខណ្ឌការងារឱ្យថៅកែបង់ប្រាក់ភាគទានទៅបបរបេឡាសន្តិសុខជាតិ ទើបកម្មករជាស្ត្រីដែលមាន ផ្ទៃពោះទាំងនោះអាចទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភ ៧០ភាគរយនៃប្រាក់ខែជាប់វិភាគទាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សធ្វើធម្មយាត្រាពីក្រុងកំពតមកភ្នំពេញ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
អត្ថបទពេញនិយម
សិទ្ធិមនុស្ស
