មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភថា ច្បាប់ស្ដីពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យាមានចេតនារឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ
2022.09.07
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅយប់ថ្ងៃទី០២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភថា ការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីអំពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យា អាចបើកដៃឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលតាមដានលើឯកជនភាពពលរដ្ឋ ជាពិសេសលើសំឡេងអ្នកប្រឆាំងដែលបញ្ចេញទស្សនៈរិះគន់រដ្ឋាភិបាលនៅលើបណ្ដាញសង្គម។ ក្ដីបារម្ភនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង នៅថ្ងៃទី៦ កញ្ញា បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាថ្មីទៀតលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា ការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្តីពីអំពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យាគឺជារឿងប្រសើរ ដោយសារបច្ចុប្បន្នក្រុមចោរព័ត៌មានវិទ្យា ឬអ្នកហែកឃឺ (Hacker) មានមធ្យោបាយកាន់តែទំនើបក្នុងការលួចយកទិន្នន័យ និងរំលោភលើសិទ្ធិឯកជនភាពអ្នកដទៃ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា អ្នកឃ្លាំមើលបារម្ភថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យា អាចនឹងមានមាត្រាមួយចំនួនតាក់តែងឡើងដែលមានចេតនារំលោភលើឯកជនភាពពលរដ្ឋ និងមានចេតនារឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅលើបណ្ដាញសង្គម។
នាយកទទួលបន្ទុកទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញាថា ក្នុងការតាក់តែងច្បាប់ស្ដីពីអំពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យានេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្ហាញតម្លាភាព ដើម្បីធានាច្បាប់នេះធ្វើឡើងក្នុងគោលដៅការពារសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋ ព្រមទាំងមានការធានាអំពីសិទ្ធិសេរីភាព និងឯកជនភាពពលរដ្ឋ ដើម្បីកុំឱ្យក្រុមចោរព័ត៌មានវិទ្យារំលោភបំពានតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា។ លោក អំ សំអាត សង្កត់ធ្ងន់ថា បណ្ដាប្រទេសជុំវិញពិភពលោកមួយចំនួន គេបង្កើតច្បាប់ស្ដីពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យានេះឡើង គឺសម្រាប់តែបង្ក្រាបបទល្មើសបែបឧក្រិដ្ឋតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សង្គមជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ លោកព្រួយបារម្ភថា ការតាក់តែងច្បាប់នេះ អាចនឹងមានមានមាត្រានៃបទបញ្ញត្តិមួយចំនួនស្រដៀងនឹងអនុក្រឹត្យស្ដីពីច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ (National Internet Gateway) ដែលមានចែងហាក់រឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋនៅលើបណ្ដាញសង្គមនានា៖ «យើងអត់ត្រូវការច្បាប់ណាដែលតាក់តែងមកហើយ ជាការរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬក៏ការតាមដាន និងការឃ្លាំមើល ឯកជនភាព សេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ ឬក៏សម្រាប់ដាក់ទោសទណ្ឌ សម្រាប់សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋទេ»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យពិភាក្សាសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដោយលោកអះអាងថាសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ត្រូវបានតាក់តែងឡើងតាំងតែពីឆ្នាំ២០១៦ និងបានឆ្លងកាត់កិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ជាច្រើនលើកជាច្រើនសារជាមួយស្ថាប័នជំនាញ ក្នុងរួមទាំងភាគីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាផង។ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះមាន ៨ជំពូក និង៥០មាត្រា និងមានគោលបំណងធានា សុចរិតភាព នៃការប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ទិន្នន័យ និងការពារសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ រួមទាំងសិទ្ធិសេរីភាពបុគ្គល និងបង្ការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លោក មាស ប៉ូ ដើម្បីសាកសួរបន្ថែមអំពីរឿងនេះបាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃទី០៦ ខែកញ្ញា។
ទោះបីជាយ៉ាងណា ការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ឬការកំណត់អនុក្រឹត្យពាក់ព័ន្ធនឹងការពារឯកជនភាពពលរដ្ឋ ឬសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះ មិនត្រូវបានបម្រើដល់មហាជនទូទៅនោះទេ។ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ តែងតែរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ ថា ការតាក់តែងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធការបង្ក្រាបបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យានៅកម្ពុជានេះ ហាក់មានជាការគំរាមកំហែងដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋ ជាពិសេសសិទ្ធិនិយាយស្ដីដោយសេរី សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន និងសិទ្ធិឯកជន។
ជាក់ស្ដែង មាត្រា៦ និងមាត្រា១២ នៃអនុក្រឹត្យស្ដីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ បានដាក់កំហិតក្រុមហ៊ុន ឬប្រតិបត្តិករនៃច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិទាំងអស់ ត្រូវសហការជាមួយអាជ្ញាធរ ក្នុងការធានាសុវត្ថិភាព សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សីលធម៌ វប្បធម៌ ប្រពៃណី និងទំនៀម ទម្លាប់សង្គម ព្រមទាំងបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសនានា។ អនុក្រឹត្យនេះ អនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនប្រតិបត្តិករច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិដែលតែងតាំងដោយរដ្ឋាភិបាល ឱ្យអាចរាំងខ្ទប់ ឬផ្តាច់ការតភ្ជាប់អនឡាញណាមួយ អាចរក្សាទុកទិន្នន័យចរាចរណ៍អ៊ីនធឺណិតរយៈពេល១ឆ្នាំ អាចផ្តល់ព័ត៌មានជាក់លាក់អំពីបណ្ដាញព្រមទាំងដាក់ចេញនូវការពិន័យដ៏ទូលំទូលាយចំពោះក្រុមហ៊ុនប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍ទាំងឡាយណាដែលមិនព្រមគោរពតាម។ អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ ត្រូវចូលជាធរមានកាលពីពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈ ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ថា រដ្ឋាភិបាលពន្យារពេលអនុវត្តអនុក្រឹត្យនេះដោយសារតែជំងឺរាតត្បាតសាកលកូវីដ១៩ និងបញ្ហាបច្ចេកទេសក្នុងការអនុវត្តអនុក្រឹត្យនេះ។
ក្រុមអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ តែងតែទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចំពោះការតាក់តែងធ្វើច្បាប់ត្រូវតែធានាសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងធានាប្រសិទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជាប្រកបដោយសុវត្ថិភាពសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានគោរពស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
រឿងដែលគេអានច្រើនបំផុត
RFA
- គណបក្សភ្លើងទៀនស្វាគមន៍វត្តមានលោក រ៉ុង ឈុន អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ គ.ជ.ប ដែលហក់មកចូលរួមជីវភាពជាមួយគណបក្សនេះ
- សហរដ្ឋអាមេរិកផ្ដល់ពានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំឆ្នាំដល់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ
- អ្នកវិភាគថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បកស្រាយបំភ្លៃច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ
- «យុទ្ធសាស្ត្របំបែកគណបក្សប្រឆាំងនឹងបរាជ័យ បើលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកវិញ»
- បក្សកាន់អំណាចនៅតែមិនហ៊ានឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកមុនការបោះឆ្នោតជាតិ