អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមថា លោក ហ៊ុន សែន មិនស័ក្ដិសមទទួលបានសញ្ញាប័ត្រភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព
2024.09.13
លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយស «ភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព» ពីសកលវិទ្យាល័យមួយកន្លែង នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង (South Korea) កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
អ្នកឃ្លាំមើល និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរិះគន់ លោក ហ៊ុន សែន ថា មិនសមទទួលបានសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយសលើ «ភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព» ឡើយពីព្រោះលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។ ពួកគាត់ចាត់ទុក មេដឹកនាំផ្ដាច់ការរូបនេះថា ជាអ្នកបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងធ្វើឱ្យជាតិបែកបាក់។
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន គ្មានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយស «ភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព» ពីព្រោះក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកកន្លងមកមិនបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅមានសេចក្ដីសុខសាន្តនោះទេ។
អតីតអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ំ សំអាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញាថា គឺជារឿងដ៏អាម៉ាស់ និងគួរឱ្យអស់សំណើច ដែលលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ បែរជាទទួលបានសញ្ញាប័ត្រ ភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព។ លោកបន្តថា សញ្ញាប័ត្រ ដែលលោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺជាសញ្ញាប័ត្រក្លែងក្លាយ ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតនៅក្នុងសង្គមឡើយ។ ពោលគឺ លោក ហ៊ុន សែន ពូកែខាងបញ្ជាឱ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទចាប់ពង្រាត់ក្រុមគ្រួសារគេដាក់ពន្ធនាគារ។
លោក អ៊ំ សំអាន៖ «ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ក្នុងការកសាងសន្តិភាពនោះទេ។ គាត់ជាមនុស្សហិង្សា ហើយមិនសមជាមេដឹកនាំប្រទេស ដែលល្អនោះទេ។ វាសមជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការអ៊ីចឹង។ ពានរង្វាន់ហ្នឹងឱ្យទៅគាត់ ក៏គ្មានន័យអីទេ។ អង្គការមួយចំនួនឱ្យតែសម្រាប់ជនផ្ដាច់ការដូចលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបានលាភសក្ការៈពីជនផ្ដាច់ការខ្ញុំយល់ថា ជាការសូកប៉ាន់»។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយស «ភាពជាមេដឹកនាំ និងការកសាងសន្តិភាព» ពីសកលវិទ្យាល័យមួយកន្លែង នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង (South Korea)។ ទន្ទឹមនឹងទទួលសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយសនេះលោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវបានសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិចាត់ទុកថា ជាមេដឹកនាំដែលប្រើប្រាស់មធ្យោបាយហិង្សា និងពុករលួយ ដើម្បីរក្សាអំណាចនោះ បានប្រកាសពីគម្រោងធ្វើច្បាប់ដាក់ក្រុមមនុស្ស ឬអង្គការចាត់តាំងមួយចំនួន ទំនងជាសំដៅទៅលើអ្នករិះគន់ និងគណបក្សប្រឆាំងលោកចោទថា ប៉ុនប៉ងបំផ្លាញអ្វីដែលលោកហៅថា ជាសន្តិភាពនៅកម្ពុជានោះទៅជាក្រុមភេរវករនៅពេលខាងមុខ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាព លោក ប៉ែន បូណា និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ដើម្បីសុំការបកស្រាយបន្ថែមជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គម លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ការផ្ដល់សញ្ញាប័ត្រកិត្តិយសនេះគឺគ្រាន់តែជាការលើកទឹកចិត្តប៉ុណ្ណោះ ពុំបានវាយតម្លៃលើលក្ខណៈសម្បត្តិបែបណា ឬពុំបានបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំដែលគិតគូរពីសុខទុក្ខពលរដ្ឋឡើយ។ លោកបន្តថា មេដឹកនាំដែលតែងប្រើហិង្សា និងចាត់ទុកពលរដ្ឋដែលមានមតិផ្ទុយជាសត្រូវបែបនេះគឺពុំអាចទទួលបាន សញ្ញាប័ត្រកិត្តិយស ឬពានរង្វាន់ណូបែល (Nobel Prize) ពីប្រទេសលោកសេរីដែលលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដនោះទេ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ពានរង្វាន់រកទៅស្អំចិត្តពលរដ្ឋគឺមិនអាចធ្វើបានពីព្រោះវាជាផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯងរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជាកិត្តិយសសម្រាប់ជាតិ។ មែនទែនទៅ មុខមាត់សម្រាប់ជាតិ គឺវាអត់មានទេ គឺដោយសារបណ្ដាប្រទេសលោកសេរី និងអង្គការអន្តរជាតិនានា គេកំពុងឃ្លាំមើល។ គេកំពុងតាមដាន គេទទួលបាននូវរបាយការណ៍យ៉ាងច្បាស់លាស់ទាំងអ្នករាយការណ៍ពិសេសជាដើម គឺរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគេបានដឹងយ៉ាងច្បាស់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ»។
តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៥ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ នេះ លោក ហ៊ុន សែន ទទួលបានគោរមងារសញ្ញាប័ត្រកិត្តិយស មេដាយ និងពានរង្វាន់នានា ជាង២០ ហើយ ពីសកលវិទ្យាល័យ ស្ថាប័នឯកជន និងអង្គការមួយចំនួន ដែលពិភពលោកមិនសូវស្គាល់ និងឱ្យតម្លៃ ហើយស្ថាប័នខ្លះទៀតមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សទៀតផង ។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា APHR ក៏បានក្រើនរំលឹកដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកូនគឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យដឹកនាំប្រទេសចាកឆ្ងាយពីកេរដំណែលនៃការដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការដូចជាឪពុករបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សែន។ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំក្រាញអំណាច និងអមនុស្សធម៌បែបនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅកូរ៉េខាងត្បូងបានសម្ដែងការមិនពេញចិត្ត ហើយពួកគាត់តែងនាំគ្នាធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលពួកគាត់ចាត់ទុកថា ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនជំនួយការផ្ទាល់របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ដួង តារា ស្ងាត់ៗ
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ចោទទីប្រឹក្សារបស់លោកថា បានយកឈ្មោះលោកទៅបោកប្រាស់អ្នកដទៃ
- APHR ជំរុញឱ្យកម្ពុជាដោះលែងពលករខ្មែរ នួន តឿន និងអ្នកកាសែត លោក ម៉ិច ដារ៉ា
- ក្រុមឆបោកតាមអនឡាញនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃ និងវៀតណាម «រីករាលដាលខ្លាំង»
- អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបារម្ភថា ក្រុម Hacker កូរ៉េខាងជើងចូលលួចយកទិន្នន័យក្នុងស្ថាប័ននៅកម្ពុជាប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាថា នាវាកងទ័ពបរទេសណាក៏អាចចូលចតនៅមូលដ្ឋានទ័ពរាមដែរ
- សមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ីជំរុញឱ្យមានសវនាការពិសេស ពាក់ព័ន្ធការនិរទេសពលករខ្មែរពីម៉ាឡេស៊ីទៅកម្ពុជាទាំងបង្ខំ
- អង្គការសិទ្ធិមនុស្សថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបញ្ជូនពលករខ្មែរម្នាក់ ឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដោយសារតែរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន
- ការបន្តតែងតាំងកូនៗរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ «ជានយោបាយសន្តតិវង្ស និងការបែងចែកវណ្ណៈ»
- ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានផ្ដោតលើការស្វែងរកដំណោះស្រាយភូមា និងបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង