សកម្មជនបក្សប្រឆាំងដាក់ញត្តិទៅរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីជួយជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ
2024.02.27
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត (ឆ្វេង) ជួបនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Anwar Ibrahim) នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចេញដាក់ញត្តិទៅរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីដែលជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសជួយអន្តរាគមន៍ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងថា គោលការណ៍អាស៊ានគឺមិនអនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋសមាជិកជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃរដ្ឋជាសមាជិកដូចគ្នានោះទេ។
ជនភៀសខ្លួនដែលជាសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងពលករខ្មែរប្រមាណ២០នាក់បានជួបជុំគ្នាដាក់ញត្តិជូនរដ្ឋាភិបាលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ។ ជាមួយគ្នានេះពួកគេក៏បានយកញត្តិទៅដាក់នៅបណ្តាស្ថានទូតដែលជាម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមួយចំនួនមានដូចជាស្ថានទូតអាមេរិក(US) ជប៉ុន (Japan) និងឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia) ជាដើម។
ខ្លឹមសារនៃញត្តិរបស់សកម្មជនទាំងនោះបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកន្លងមក គឺកើតចេញពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ បិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកដែលមាននិន្នាការផ្ទុយដែលទង្វើទាំងនេះបានប្រព្រឹត្តផ្ទុយពីគោលការណ៍គ្រឹះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។ ពួកគេស្នើដល់បណ្ដាប្រទេសដែលជាម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសប្ដេជ្ញាចិត្ត និងគាំទ្រក្នុងការជួយជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានពិតប្រាកដ ដោយអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់និន្នាការមានសិទ្ធសេរីភាពពេញលេញក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ និងមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ ក្រុមដាក់ញត្តិក៏បានស្នើឱ្យប្រទេសទាំងនោះជួយអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រចាំប្រទេសម៉ាឡេស៊ីលោក អៈម៉ាត់ ចាមាល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ក្រោយដាក់ញត្តិថា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលដាក់ញត្តិដោយរលូន ព្រមទាំងកោតសរសើរពីទឹកចិត្តរបស់ពួកលោកចេះឈឺឆ្អាលរឿងជាតិ។ លោកឱ្យដឹងថា មន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីបានសន្យាថា នឹងយកញត្តិនោះប្រគល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំ ជាពិសេសនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Anwar Ibrahim) ដើម្បីពិនិត្យបន្តទៀត។
លោក អៈម៉ាត់ ចាមាល៖ «យើងសង្ឃឹមថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម នឹងជជែករឿងនេះជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរ ហើយសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានផលក្រោយជំនួបនោះបាទ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អតីតក្រុមប្រឹក្សាស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលជាជនភៀសខ្លួននៅម៉ាឡេស៊ីលោក អ៊ីសា ណាសៀត ប្រាប់ថា មូលហេតុដែលលោកចេញដាក់ញត្តិដោយសារមិនពេញចិត្តលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដឹកនាំប្រទេសផ្ដាច់ការ និងតាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកដែលមាននិន្នាការផ្ទុយដូចនឹងឪពុកគឺលោក ហ៊ុន សែន ដែរ។ លោកទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកកម្ពស់ស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសតាមរយៈការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងលើសកម្មជននយោបាយ សិទ្ធិមនុស្សគ្រប់ទម្រង់។
លោក អ៊ីសា ណាសៀត៖ «ទាក់ទងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ លើសពីឪពុករបស់លោកបន្ថែមទៀត ដូច្នេះពួកខ្ញុំមើលឃើញច្បាស់នឹងភ្នែក ឮនឹងត្រចៀកហើយ ពួកខ្ញុំត្រូវតស៊ូមតិជាដាច់ខាតជួយដល់សង្គមជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដោយសាររបបក្រុងភ្នំពេញដឹកនាំដោយត្រកូលហ៊ុន»។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅល្ងាចថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឱ្យដឹងថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រ ជួបជាមួយប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភាម៉ាឡេស៊ី។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏នឹងជួបប្រជុំទ្វេភាគីជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ដើម្បីពិភាក្សាចម្រុះលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដូចជាសន្តិសុខ នយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ ពលកម្ម និងឧស្សាហកម្មអាហារហាឡាល់(Halal) រួចហើយប្រទេសទាំងពីរនឹងចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីមួយចំនួន។
ចំណែកការដាក់ញត្តិរបស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាលោក ជុំ សុន្ទរី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមថា ការមិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសមាជិកអាស៊ាន គឺជាគោលការណ៍មួយក្នុងចំណោមគោលការណ៍នានាដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ លោកបន្តថា កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី មិនត្រឹមតែមានទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលត្រូវគោរពយ៉ាងពេញលេញចំពោះធម្មនុញ្ញអាស៊ានដែរ។
ជុំវិញរឿងនេះនាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការដាក់ចេញញត្តិរបស់ជនភៀសខ្លួននេះជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមច្បាប់នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្ថែមថា ទោះបីធម្មនុញ្ញអាស៊ានមិនឱ្យរដ្ឋសមាជិកជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងក្តី តែបើសិនកម្ពុជានៅតែមានបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យនោះ ប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីឆ្នាំ១៩៩១ ជាពិសេសប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនៅតែមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការពិនិត្យចំពោះការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្អែកលើស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
លោក អំ សំអាត៖ «ក្រោយពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមកកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់បទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងផ្តល់សច្ចាប័នជាច្រើន និងមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទៀត ដូច្នេះកម្ពុជាត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចក្នុងនាមរដ្ឋជាភាគីត្រូវអនុវត្តឱ្យបានតាមបទដ្ឋាន ឬក៏លិខិតុបករណ៍អន្តរជាតិដែលកម្ពុជាទទួលស្គាល់ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជារដ្ឋធម្មនុញ្ញបាទ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីអស់រយៈពេលជាង ៦ខែហើយ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋឱ្យបានប្រសើរនៅឡើយទេ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរដដែល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កម្មករវៀតណាមកំពុងសម្ងំធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុនចម្ការចេកខេត្តរតនគិរី
- លោក ហ៊ុន សែន អួតនៅក្នុងវេទិកាប្រទេសកូរ៉េថា កម្ពុជាមានសន្តិភាព ខណៈអ្នកតវ៉ាទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក រ៉ុង ឈុន ថា លោកមិនខ្លាចក្នុងការចូលបំភ្លឺតុលាការទេ ពាក់ព័ន្ធបទចោទ «មិនរាងចាល»
- ពលរដ្ឋខ្មែរប្រកាសនាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅមុខអគាររៀបចំវេទិកាចំណេះដឹងពិភពលោកក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េនឹងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន ដែលនឹងចូលរួមវេទិកានៅកូរ៉េ
- អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមថា គ្រួសារ ហ៊ុន សែន ជាគ្រួសារនាំគ្រោះដល់ប្រទេសជាតិ
- គណបក្សកម្លាំងជាតិ នឹងធ្វើសមាជវិសាមញ្ញ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា