រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងប្រែក្លាយគម្រោង CLV ទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគី
2024.10.14
(ពីឆ្វេង) នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក សនសៃ ស៊ីផាន់ដន (Sonexay Siphandon) នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម លោក ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងជំនួបនាប្រទេសជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី១៧ ធ្នូ ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
អតីតតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងអ្នកច្បាប់ លើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្មានចេតនាពិតប្រាកដ ក្នុងការដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV-DTA នោះទេ ដោយរដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុន កំពុងលេងល្បែងបំប្លែងពីរូបភាព CLV-DTA ដែលជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ ទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីវិញ។ ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានជាតិវៀតណាម បានលើកឡើងពីការជំរុញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីជាមួយកម្ពុជា និងឡាវ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានចេញបំភ្លឺឱ្យជ្រះស្រឡះនៅឡើយ។
អតីតតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងអ្នកច្បាប់លើកឡើងថា ការបង្ហាញជំហររបស់ មេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុន ពីការដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV នៅមានលាក់កំបាំង ខ្លឹមសារប្រតិបត្តិជាច្រើនពីភ្នែកប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅស្របពេលដែលមេដឹកនាំ រដ្ឋាភិបាលទាំងបី បែរជាជំរុញនូវប្រសិទ្ធភាព និង ភាពជាក់លាក់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិ ការត្រីភាគីទៅវិញ ទោះបីជាមិននិយាយដល់ពាក្យគម្រោង CLV ក៏ដោយ។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលដកកម្ពុជាពី CLV-DTA គ្រាន់តែជាល្បែង នយោបាយប្រជាភិថុតិ បោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឱ្យស្ងប់ចិត្តខ្លះ ដើម្បីកុំឱ្យ ប្រជាពលរដ្ឋងើបតវ៉ាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុន ដែលកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិពីគ្រប់ទិស។ លោកថា លោក ហ៊ុន សែន ដកតែសំបកឈ្មោះ CLV ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែគម្រោងអនុវត្តន៍ទាំងអស់ ក្រោមផ្លាក CLV រដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុននៅរក្សាទុកដដែល។
លោក អ៊ុំ សំអាន៖ «គ្រាន់តែប្ដូរគម្រោងរូបភាពគម្រោងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV) មកជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីតែប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ គ្រាន់តែដូចតែប៉ុណ្ណោះឯង។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលស្ថិតគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ CLV នៅតែបន្តហើយបង្កើនការបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីដដែល។ ដូច្នេះ ខ្ញុំយល់ថា នេះ គឺជាល្បែងឆ្ពិនភ្នែកមួយ ដូច្នេះ ខ្ញុំយល់ថា នៅតែជាហានិភ័យ សម្រាប់ការបាត់បង់ខេត្តទាំងបួនទៅប្រទេសវៀតណាមនៅពេលអនាគត»។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីតំណាងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺ រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក តាន់ ហ្សង់ហ្វង់ស័រ បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា រដ្ឋាភិបាល ដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV ប៉ុន្តែនៅលាក់បាំងសេចក្ដីពន្យល់ជុំវិញ រឿងនេះ។
លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ៖ «ហើយខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ថា ទាំងភាគីវៀតណាមទាំងភាគីឡាវសុទ្ធតែយល់ពីមូលហេតុដែលបានជំរុញឱ្យកម្ពុជាដកខ្លួនចេញពី CLV-DTA ហើយមូលហេតុសម្ដេចធិបតីបានលើកឡើងវិញ មិនបាច់ខ្ញុំរំលឹកឡើងវិញទេ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាដកខ្លួនចេញ CLV-DTA »។
ទាក់ទងនឹងចំណុចដែលថា ភាគីវៀតណាម និងឡាវយល់នោះ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនទាន់ចេញបំភ្លឺឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអស់មន្ទិលក្នុងចិត្តនៅឡើយទេ។ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វង់ស័រ បានត្រឹមតែលើកឡើងថា CLVចប់ជាស្ថាពរតាំងពីលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រកាសដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោងនេះ និងថា ជារឿងធម្មតា ដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវពន្យល់ភាគីវៀតណាម និងភាគីឡាវ ដោយផ្ទាល់មាត់។
យ៉ាងណា មកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានប្រភពណាមួយ ដឹងអំពីខ្លឹមសារនៃការពន្យល់របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងជំហរពិតប្រាកដរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទាក់ទងនឹងការដកកម្ពុជាពីគម្រោងCLVទេ។
ប៉ុន្តែបណ្ដាញសារព័ត៌មាន វីអូវី (VOV) និង វៀតណាមផ្លាស់ (Vietnamplus) របស់វៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែតុលា បានចុះផ្សាយអំពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រកូលហ៊ុន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម លោក ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវលោក សូនីសាយ ស៊ីផាន់ដន (Sonexay Siphandon) រួមគ្នាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍យន្តការកិច្ចសហ ប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងត្រីភាគី ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងជាក់លាក់ ព្រមទាំងប្រើក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបក្ស និងបក្ស ឱ្យដើរតួនាទីស្នូលក្នុងការអភិវឌ្ឍ ទំនាក់ទំនងនៃភាគីទាំងបី តាំងពីកម្រិតយុវជន ដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូល។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងបី បានពិពណ៌នាអំពីសាមគ្គីភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីនេះថា ជាទ្រព្យសម្បត្តិដ៏មានតម្លៃ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ពួកគេ។
យោងតាមសារព័ត៌មានVietnamplus កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីកម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម នៅតែផ្ដោតលើវិស័យសន្តិសុខ ការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពច្រកព្រំដែនគោក ការតភ្ជាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ រួមទាំងកម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរប្រជាជន និងប្រជាជន ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ថែមទាំងបាននិយាយទៅដល់រឿងរ៉ាវ ដែលភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងឡាវ គាំទ្រសហគមន៍ជនជាតិវៀតណាម ឱ្យតាំងលំនៅ និងសមាហរណកម្មចូលសង្គម ក្នុងប្រទេសទាំងពីរផង។ ការវិវត្តន៍នេះ ត្រូវបានមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលកត់សម្គាល់ថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគី មិនខុសអ្វីពីគម្រោង CLV ទេ។
អ្នកជំនាញច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចបែបប្រជាធិបតេយ្យ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត លើក ឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្មានចេតនាដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV មែនទែនទេ ហើយការប្រកាសដកគម្រោងនេះ មានចេតនាបំភ្លៃឱ្យ ប្រជាពលរដ្ឋយល់ច្រឡំថា រដ្ឋាភិបាលដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV-DTA មែន ដើម្បីស្អំចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យបន្ថយការតវ៉ា។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ថា បើរដ្ឋាភិបាល ត្រកូលហ៊ុន ពិតជាចង់ដកកម្ពុជាចេញពីគម្រោង CLV-DTA នោះពួកគេរៀបចំអ្នកជំនាញឱ្យចេញពន្យល់អំពីនីតិវិធីនៃការដកខ្លួន និងដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដោយសារសំណុំរឿងនេះ ហើយលោក ហ៊ុន សែន ក៏មិននៅប្រើគ្រប់មធ្យោបាយការពារផលប្រយោជន៍វៀតណាម ជាជាងប្រយោជន៍ខ្មែរ ក្នុងរូបភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងត្រីភាគីនោះទេ។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖ «មិនមែនប្រជាពលរដ្ឋគ្រាន់តែដកនៅលើក្រដាសតែប៉ុណ្ណឹងទេ វាជាការដកទាំងគម្រោង ដែលយើងឃើញថា កម្ពុជាទទួលគម្រោងជាង ៤០គម្រោងនៅក្នុង CLV-DTA នេះ ដែលវាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ឬក៏ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មតាមច្រកព្រំដែននៅខេត្ត ដែលយកទៅដាក់នៅក្នុងគម្រោងហ្នឹង ក៏ដូចជាការពិនិត្យមើលនិគមវៀតណាមដែលហូរចូលប្រទេសកម្ពុជាជាដើម»។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន បានលើកឡើងថា ការបន្លំភ្នែកដកឈ្មោះ CLV ក៏ប៉ុន្តែបែរទៅជាប្ដេជ្ញាពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងឈ្មោះត្រីភាគីវិញ ក៏នៅតែធ្វើឱ្យបូរណភាពទឹកកម្ពុជា ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ដដែល ជាពិសេសក្នុងការអនុវត្តគម្រោងដីសម្បទានឱ្យក្រុមហ៊ុនវៀតណាម និងការហូរចូលនៃជនអន្តោប្រវេសន្តវៀតណាមខុសច្បាប់ មករស់នៅទឹកដីកម្ពុជា។
លោក អ៊ុំ សំអាន៖ «ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមជាង ២៤ ម៉ឺនហិកតារនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍មិនទាន់បានដកហូតនៅឡើយទេ។ ជនជាតិវៀតណាមដែលកំពុងធ្វើការ និងស្នាក់នៅខុសច្បាប់នៅលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលផ្ដល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនវៀតណាមនិងយោធាវៀតណាមជាង ២៤ ម៉ឺនហិកតារមិនត្រូវបានដកហូតនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះនៅតែជាហានិភ័យនៃគ្រោះថ្នាក់ទៅដល់បូរណភាពទឹកដីយើងនៅពេលអនាគត»។
អ្នកឃ្លាំមើល លើកឡើងថា ការបំប្លែងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគម្រោងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV-DTA ទៅជាទម្រង់ថ្មី ដែលប្រើឈ្មោះ «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគីកម្ពុជា វៀតណាម-ឡាវ» នឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងពិភពលោក បាត់ជំនឿទាំងស្រុងពីការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលថា ដកកម្ពុជាពីគម្រោង CLV-DTA កន្លងមក ពីព្រោះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគី នៅតែរក្សានូវខ្លឹមសារ CLV ដដែល និងកាន់តែ ប្ដេជ្ញាបង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តន៍ថែមទៀត។
ដោយមើលឃើញមូលហេតុនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទូទាំងពិភពលោក ដូចជា នៅកូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន អូស្ត្រាលី អឺរ៉ុប កាណាដា និងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាដើម ចាប់ផ្ដើមរៀបចំការតវ៉ាកើតឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សធ្វើធម្មយាត្រាពីក្រុងកំពតមកភ្នំពេញ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន ប្ដេជ្ញាបន្តប្រកាន់ជំហរគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងថា ប្រទេសចិនបានជួយនយោបាយកម្ពុជាឱ្យមានឯករាជ្យ
- អ្នកឃ្លាំមើលចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចលោក ហ៊ុន សែន ទៅចិន គឺជាការពង្រឹងអំណាច និងស្វែងរកកម្ចីពីចិនបន្ថែម
- កម្ពុជា និងចិនប្ដេជ្ញាបន្តរឹតចំណងមិត្តភាពដើម្បីកសាងជោគវាសនាប្រទេសជាតិរួមគ្នា
- បទសម្ភាសន៍អ្នកស្រី ធិត គឹមហ៊ុន អំពីការធ្វើសមាជរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ-អាម៉េរិកាំងរឿងកោះគជ់
- លោក រ៉ុង ឈុន ស្នើតុលាការឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និងអនុញ្ញាតឱ្យលោកធ្វើនយោបាយពេញលេញឡើងវិញ