សង្គមស៊ីវិលជំរុញឱ្យពន្លឿនការស៊ើបអង្កេតសំណុំរឿងអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃលោក កឹម ជាតិ
2024.10.29
(ពីស្ដាំ) អតីតអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃលោក កឹម ជាតិ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន អ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី និងភរិយាលោក កឹម ជាតិ អ្នកស្រី ភួង ម៉ាឡា ក្នុងកម្មវិធីកាកបាទក្រហម កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក កឹម ជាតិ
សង្គមស៊ីវិលស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពន្លឿនការស៊ើបអង្កេត និងបង្ហាញលទ្ធផល ស្រាវជ្រាវក្នុងសំណុំរឿងអតីតអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃលោក កឹម ជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសជំរិតទារប្រាក់ជាសាធារណៈ ដើម្បីបង្ហាញពីតម្លាភាព និងការអនុវត្តច្បាប់គ្មានស្តង់ដារពីរ។
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា វិធានការដាក់ពិន័យរដ្ឋបាល និងផ្អាក ឬផ្លាស់ប្ដូរមុខតំណែងអតីតអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃលោក កឹម ជាតិ នៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចកែប្រែមន្ត្រីដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសឱ្យរាងចាលឡើយ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ គួរបង្កើនល្បឿននៃការស៊ើបអង្កេត និងផ្ដល់ការវិវត្តន៍ផ្សេងៗជាសាធារណៈ ទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងជំរិតទារប្រាក់ដែលប្រព្រឹត្តដោយលោក កឹម ជាតិ នេះ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងឮ។
លោក ប៉ិច ពិសី៖ «សង្គមស៊ីវិលក៏លើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការអនុវត្តច្បាប់ ដែលមានជាធរមាន ជាពិសេសរាល់ការសង្ស័យទាំងឡាយណា ពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរិតទារប្រាក់ គឺស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ហើយនឹងស្ថាប័នផ្សេងទៀត ក្រៅពីស្ថាប័នសាមី។ អ៊ីចឹងយើងសង្ឃឹមថា នឹងមានការអនុវត្តច្បាប់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ប្រកបដោយភាពស្មើគ្នា ហើយជនសង្ស័យក៏មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ នៅក្នុងការការពាររាល់ការចោទប្រកាន់របស់ខ្លួនដែរ។ ដូច្នេះ គួរជំរុញឱ្យការអនុវត្តច្បាប់ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋដឹងឮ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិនៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានកោះហៅលោក កឹម ជាតិ ឱ្យចូលបំភ្លឺអំពីបទល្មើសជំរិតទារប្រាក់ចំនួន ១០ម៉ឺនដុល្លារ និងស្រា ៤៨ដប ពីក្រុមហ៊ុន ឈីវ ទីម៉ិចគ្រុប (Chhivtimex Group)។
ប៉ុន្តែគិតមកដល់ចុងខែតុលានេះ មានរយៈពេលជាង ១០ខែហើយ ដែលនគរបាលយុត្តិធម៌ នៅមិនទាន់បានបង្ហាញលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេត និងវិធានការទៅលោក កឹម ជាតិ ឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យរងក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ទូច សុឃៈ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ថា សំណុំរឿងនេះ គឺនៅក្នុងដៃអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិនៅឡើយ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិលោក ឆាយ គឹមខឿន និងអ្នកនាំពាក្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក សយ ច័ន្ទវិចិត្រ បានទេ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត ស្នើទៅសមត្ថកិច្ចនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឱ្យអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានតម្លាភាព និងស្មើភាពគ្នា ទោះបីជាមន្ត្រី ឬរាស្ត្រក៏ដោយ។ លោកថា ប្រសិនបើមានករណីសង្ស័យប្រព្រឹត្តបទល្មើស នោះត្រូវស៊ើបអង្កេត និងមានចំណាត់ការច្បាប់ដូចគ្នា បើមិនដូច្នេះទេ នឹងរងការរិះគន់ពីសាធារណជន។
លោក អំ សំអាត៖ «ខ្ញុំយល់ថា ដើម្បីបង្ហាញពីតម្លាភាព និងភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនគ្រប់រូបភាព។ អ៊ីចឹងចំពោះករណីហ្នឹង គួរពន្លឿននីតិវិធីនៃការស៊ើបអង្កេតទៅលើសំណុំរឿងហ្នឹង ហើយមានចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ដូចជាសំណុំផ្សេងៗដែរ ពីព្រោះយើងឃើញខ្លះខាងអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ លោកចាត់ការបានលឿនប៉ុន្តែរឿងខ្លះ នាំឱ្យមានការរិះគន់ដោយសារតែចំណាត់ការមានការយឺតយ៉ាវ វានាំឱ្យមានការរិះគន់ ហើយអាចនឹងភាពមានមន្ទិលសង្ស័យច្រើន ទាក់ទងនឹងបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹង»។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ព្រះមហាក្សត្របានចេញរាជក្រឹត្យបញ្ចប់តំណែង និងតួនាទីលោក កឹម ជាតិ ពីអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយ បន្ទាប់ពីមានបណ្ដឹងរបស់ក្រុមហ៊ុន ឈីវ ទីម៉ិច គ្រុប នៃឧកញ៉ា ដួង តិច ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ឧកញ៉ា ដួង តិច ចោទប្រកាន់លោក កឹម ជាតិ ថា បានជំរិតទារប្រាក់ចំនួន ១០ម៉ឺនដុល្លារពីក្រុមហ៊ុន ឈីវ ទីម៉ិច គ្រុប របស់ឧកញ៉ារូបនេះ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១។
អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា ការមិនចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ ក្លាយជាវិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដែលមិនអាចដោះស្រាយបាន ក្រោយពេលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឡើងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ពួកគេពន្យល់ថា ដោយសារតែតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជារបៀបតពូជ ដែលបានមកដោយការរំលោភស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការបោះឆ្នោតដោយមិនសេរីទៅហើយ ដូច្នេះ ទម្រង់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលទាំងមូល គឺជាយោងគ្នា និងការពារកំហុសគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយមិនហ៊ានអនុវត្តច្បាប់ទេ ព្រោះខ្លាចបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សធ្វើធម្មយាត្រាពីក្រុងកំពតមកភ្នំពេញ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
